Wewnętrzna sieć firmowa często traktowana jest jako „strefa zaufania”. Niestety, to właśnie tam znajdują się dane krytyczne, konta administratorów i systemy, których kompromitacja może sparaliżować działalność całej organizacji. Testy penetracyjne środowiska wewnętrznego pozwalają sprawdzić, co może zrobić potencjalny atakujący, gdy uzyska dostęp do infrastruktury LAN – np. przez phishing, złośliwe oprogramowanie, czy fizyczny dostęp do urządzenia. To jeden z najskuteczniejszych sposobów, aby przekonać się, czy firmowa sieć jest rzeczywiście bezpieczna i dlaczego sam firewall nie wystarczy.
W artykule znajdziesz:
- Dlaczego testy środowiska wewnętrznego to nie tylko formalność, ale konieczność?
- Jak wygląda współpraca z firmą realizującą testy i czego się spodziewać?
- Jakie zagrożenia można wykryć i jak firewall może okazać się niewystarczający?
- Na czym polegają testy penetracyjne środowiska wewnętrznego?
Czym są testy penetracyjne środowiska wewnętrznego?
Testy penetracyjne środowiska wewnętrznego polegają na symulowaniu działań potencjalnego napastnika, który ma już dostęp do infrastruktury lokalnej. Celem testów jest ocena bezpieczeństwa środowiska „od środka”, czyli z poziomu sieci LAN, do której może podłączyć się np. pracownik, partner biznesowy lub osoba z zewnątrz mająca fizyczny dostęp do sieci. Testy są przeprowadzane w kontrolowany i bezpieczny sposób, zgodnie z ustalonym zakresem i scenariuszem.
Etapy testów penetracyjnych środowiska LAN
Każdy test penetracyjny środowiska lokalnego dzieli się na kilka kluczowych etapów. Dzięki nim możliwe jest nie tylko wykrycie luk, ale także sprawdzenie, jak głęboko może zajść atakujący. Każdy etap wymaga specjalistycznej wiedzy, narzędzi i doświadczenia w zakresie bezpieczeństwa IT.
1. Analiza wymagań i architektury
Na tym etapie audytorzy zbierają informacje o aplikacji, jej celu biznesowym, technologii, zewnętrznych integracjach i modelu użytkownika.
Analiza obejmuje m.in.:
- architekturę aplikacji (monolit, mikroserwisy, architektura serverless),
- sposób autoryzacji i uwierzytelniania,
- dostępność aplikacji – publiczna czy zamknięta,
- stos technologiczny (np. Node.js, React, Spring, .NET, Laravel),
- integracje z zewnętrznymi API lub systemami (np. płatności, CRM).
Celem tego etapu jest dopasowanie zakresu testów do specyfiki aplikacji.
2. Testy manualne i automatyczne
Następnie przeprowadzana jest aktywna analiza podatności. W zależności od modelu dostępu stosuje się testy:
- Black-box – testy „z zewnątrz”, bez wiedzy o wewnętrznej strukturze systemu, jak potencjalny atakujący.
- Grey-box – testy z częściowym dostępem (np. jako użytkownik z ograniczonymi uprawnieniami).
- White-box – pełny dostęp do aplikacji, kodu i dokumentacji (najbardziej szczegółowe testy).
Wykorzystywane są narzędzia takie jak:
- automatyczne skanery (np. Burp Suite, ZAP, Acunetix),
- manipulacja żądaniami HTTP, wstrzykiwanie danych i testowanie podatności z OWASP Top 10.
Audytorzy ręcznie weryfikują znalezione podatności i sprawdzają ich wpływ na bezpieczeństwo aplikacji.
3. Analiza kodu źródłowego (secure code review)
Jeśli firma udostępnia kod źródłowy, przeprowadzana jest jego szczegółowa analiza.
Audytorzy sprawdzają:
- obecność niebezpiecznych funkcji i konstrukcji (np. eval, exec, dynamic SQL),
- brak walidacji danych wejściowych,
- sposób zarządzania sesjami i ciasteczkami,
- stosowanie zależności i bibliotek (czy nie zawierają znanych podatności).
Secure code review pozwala znaleźć błędy, których nie wykryją testy z poziomu interfejsu.
4. Weryfikacja dostępu i konfiguracji
Ten etap obejmuje testy tzw. security misconfiguration, czyli błędów w ustawieniach środowiska, uprawnień, ról i zasobów.
Audytorzy analizują m.in.:
- mechanizmy logowania i zarządzania sesją (np. timeouty, dwuskładnikowe uwierzytelnianie),
- poprawność implementacji ról i dostępów (RBAC, ABAC),
- zasady polityki haseł i ich przechowywania,
- konfigurację serwerów, nagłówków bezpieczeństwa i HTTP Strict Transport Security (HSTS),
- bezpieczeństwo endpointów API (np. ograniczenia metod HTTP, ochrona przed brute force).
5. Raport końcowy i rekomendacje
Na zakończenie przygotowywany jest raport techniczny i menedżerski, który zawiera:
- szczegółowy opis znalezionych podatności (z podziałem na poziom ryzyka),
- wektory ataku i dowody ich istnienia (np. screeny, logi, payloady),
- zalecenia dotyczące naprawy i zabezpieczenia aplikacji,
- klasyfikację wg CVSS lub OWASP,
- podsumowanie ryzyk biznesowych w języku zrozumiałym dla kadry zarządzającej.
Jak przebiega współpraca z firmą realizującą testy penetracyjne?
Współpraca z zewnętrznym dostawcą testów penetracyjnych zaczyna się od określenia celów biznesowych i technicznych. Zespół audytorów analizuje środowisko klienta, by dopasować zakres i metodologię testów do specyfiki organizacji – niezależnie od tego, czy celem jest spełnienie wymogów regulacyjnych, czy weryfikacja bezpieczeństwa po zmianach w infrastrukturze.
Klient i dostawca ustalają zakres testów, poziom dostępu (black – box, grey – box, white – box), harmonogram oraz sposób raportowania. W trakcie testów może być wyznaczona osoba kontaktowa, która reaguje na bieżące potrzeby techniczne lub bezpieczeństwa. Po zakończeniu prac firma otrzymuje raport zawierający wykryte podatności, przykładowe scenariusze ataków oraz konkretne rekomendacje. W razie potrzeby możliwa jest sesja omówienia wyników z ekspertami i zaplanowanie działań naprawczych lub ponownego testu.
Więcej na temat testów penetracyjnych znajdziesz tutaj.
Co można wykryć w trakcie testów penetracyjnych środowiska wewnętrznego?
W czasie testów często ujawniane są luki, które w codziennej pracy pozostają niezauważone. Wśród najczęstszych zagrożeń znajdują się niezałatane systemy, zbyt szerokie uprawnienia użytkowników oraz brak segmentacji sieci. Testerzy mogą także wykryć nieaktualne oprogramowanie, konta z domyślnymi hasłami, niezabezpieczone protokoły komunikacyjne czy nieautoryzowany sprzęt wpięty do sieci.
Dlaczego sam firewall nie wystarczy?
Firewall to tylko pierwsza linia obrony – filtruje ruch przychodzący i wychodzący, ale nie zabezpiecza przed działaniami z poziomu wewnętrznego użytkownika lub złośliwego oprogramowania już obecnego w sieci. Atakujący, który ominie lub sforsuje tę barierę, może poruszać się po sieci bez przeszkód. Testy środowiska wewnętrznego pokazują, co się stanie, gdy ktoś już znajduje się „za firewallem”.
Jakie są korzyści z testów środowiska wewnętrznego?
Testy środowiska LAN pozwalają spojrzeć na firmę oczami napastnika, który już jest „w środku”. To nie tylko sposób na wykrycie technicznych luk, ale też na ocenę skuteczności polityk bezpieczeństwa i zarządzania dostępem. Umożliwiają wykrycie zaniedbań organizacyjnych oraz technicznych, które mogą prowadzić do incydentów.
Przygotowanie do testów środowiska lokalnego
Dobre przygotowanie to podstawa skutecznych i bezpiecznych testów. Kluczowe jest ustalenie zakresu, dostępów oraz zapewnienie kontaktu z osobą techniczną po stronie klienta. Warto też wcześniej określić cele testów, oczekiwane efekty oraz sposób raportowania wyników.
FAQ – Najczęstsze pytania o testy penetracyjne środowiska wewnętrznego
Czy testy są legalne?
Tak, testy są w pełni legalne, o ile są wykonywane na podstawie umowy i zgody właściciela środowiska. Przed rozpoczęciem prac podpisywana jest klauzula zgody (letter of authorization).
Ile trwają?
Zazwyczaj od 3 do 7 dni roboczych, w zależności od zakresu i złożoności sieci. Niektóre testy mogą być wykonywane etapami, aby zminimalizować wpływ na operacje firmy.
Czy testy są zgodne z RODO?
Tak – testy nie obejmują przetwarzania danych osobowych, a w razie potrzeby stosuje się odpowiednie zabezpieczenia. Wrażliwe dane mogą być pomijane lub anonimizowane podczas testów.
Czy muszę udostępniać konto administratora?
Nie zawsze – wszystko zależy od wybranego scenariusza (black – box, white-box, grey-box). Testy white – box mogą wymagać uprzywilejowanego dostępu, aby lepiej ocenić poziom zabezpieczeń.
Jak często powinno się je przeprowadzać?
Rekomenduje się testy co najmniej raz w roku lub po każdej większej zmianie w infrastrukturze IT. Regularne testy pomagają utrzymać wysoki poziom bezpieczeństwa.
Podsumowanie – wewnętrzna sieć to Twój słaby punkt, jeśli jej nie testujesz
Testy penetracyjne środowiska wewnętrznego pozwalają zidentyfikować realne zagrożenia zanim zrobi to ktoś inny. To nie tylko element dobrej praktyki bezpieczeństwa, ale też obowiązek wynikający z odpowiedzialnego podejścia do zarządzania ryzykiem. Skorzystanie z testów to inwestycja w bezpieczeństwo, ciągłość działania oraz zaufanie klientów i partnerów biznesowych.
Jeśli chcesz wiedzieć, jak naprawdę wygląda bezpieczeństwo Twojej sieci – skontaktuj się z naszym zespołem!
