Sztuczna inteligencja (AI) stała się nieodłącznym elementem codziennej pracy – wspiera analizę danych, automatyzuje procesy i usprawnia komunikację. Coraz częściej z narzędzi takich jak ChatGPT, Copilot czy Gemini korzystają zarówno specjaliści IT, jak i zespoły HR czy marketingu. Jednak wraz z ich popularyzacją pojawiają się realne zagrożenia: wycieki danych, błędy decyzyjne i naruszenia RODO.
Bezpieczne korzystanie z AI wymaga więc świadomości, odpowiednich procedur i nadzoru.
W tym artykule dowiesz się:
- Jakie są najczęstsze zagrożenia związane z korzystaniem z narzędzi AI.
- Jak chronić dane firmowe i prywatne przy pracy z AI.
- Jak wdrożyć politykę bezpiecznego korzystania ze sztucznej inteligencji w organizacji.
- Jakie są dobre praktyki dla pracowników, zespołów technicznych i zarządu.
Spis treści
- Czym jest bezpieczne korzystanie z AI?
- Zagrożenia i ryzyka związane z AI
- Ochrona danych osobowych a sztuczna inteligencja
- Dobre praktyki dla bezpiecznego korzystania z narzędzi AI
- Etyczne i odpowiedzialne korzystanie z AI w organizacjach
- FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czym jest bezpieczne korzystanie z AI?
Bezpieczne korzystanie z AI to świadome i odpowiedzialne wykorzystywanie narzędzi opartych na sztucznej inteligencji, takich jak ChatGPT, Copilot, Gemini czy Claude – w sposób, który chroni dane, prywatność i reputację organizacji.
Sztuczna inteligencja potrafi znacząco zwiększyć produktywność, ale bez właściwych zasad może doprowadzić do wycieków danych, błędów decyzyjnych lub naruszeń regulacji prawnych.
Bezpieczeństwo AI to nie tylko kwestia technologii, ale również świadomości użytkowników i spójnych procedur firmowych.
Zagrożenia i ryzyka związane z AI
Ryzyko wycieku danych firmowych
Najczęstszy błąd użytkowników to wprowadzanie poufnych informacji do publicznych modeli AI. Dane dotyczące klientów, projektów czy umów mogą zostać zapisane w modelach i potencjalnie użyte do trenowania kolejnych wersji narzędzi.
Przykłady:
- pracownik HR analizuje dane kandydatów w ChatGPT,
- dział sprzedaży generuje oferty z wrażliwymi danymi kontraktowymi,
- programista testuje kod zawierający klucze API w Copilocie.
Shadow AI – ukryte użycie narzędzi AI przez pracowników
Z drugiej strony, częstym zjawiskiem jest nieautoryzowane korzystanie z narzędzi AI przez pracowników. Tzw. shadow AI prowadzi do utraty kontroli nad danymi i niezgodności z polityką bezpieczeństwa.
Rozwiązanie: wprowadzić firmową politykę AI oraz jasne wytyczne dotyczące dozwolonych narzędzi.
Manipulacja treściami i błędne dane
Co więcej, modele AI potrafią generować błędne lub nieistniejące informacje (tzw. AI hallucinations). Bez weryfikacji źródeł mogą wprowadzać w błąd pracowników lub klientów. W rezultacie błędna analiza lub treść może trafić do raportu, oferty lub publikacji firmowej.
Dobrym przykładem jest incydent w firmie Deloitte, która przygotowała raport dla rządu australijskiego z pomocą AI. Niestety, narzędzie wprowadziło fikcyjne dane i cytaty, co doprowadziło do kompromitującej sytuacji – raport wart 440 tys. dolarów musiał zostać wycofany. Przypadek ten pokazuje, jak ważna jest rzetelna weryfikacja wyników generatywnej AI i świadomość, że nawet duże organizacje mogą paść ofiarą halucynacji modeli. Zapoznaj się z artykułem tutaj
Ochrona danych osobowych a sztuczna inteligencja
Zgodność z RODO i przepisami o ochronie danych
Zgodnie z RODO, dane osobowe mogą być przetwarzane wyłącznie w określonym celu i zakresie. Wprowadzenie takich danych do narzędzia AI bez podstawy prawnej może oznaczać naruszenie przepisów i grozić karą finansową.
Rola działu compliance i Inspektora Ochrony Danych (IOD) jest tu najważniejsza – powinni oni opracować politykę bezpiecznego korzystania z AI i nadzorować jej przestrzeganie.
Polityka prywatności i regulaminy narzędzi AI
Każde narzędzie AI ma własną politykę przetwarzania danych. Dlatego zanim pracownik zacznie z niego korzystać, powinien wiedzieć, jakie dane są przechowywane, jak długo i przez kogo mogą być analizowane.
Dobre praktyki dla bezpiecznego korzystania z narzędzi AI
Dla pracowników (biurowych i zdalnych)
- Nie wprowadzaj do narzędzi AI danych osobowych, finansowych ani tajemnic handlowych.
- Korzystaj wyłącznie z narzędzi zatwierdzonych przez dział IT lub compliance.
- Nie loguj się do AI z prywatnych kont lub niezabezpieczonych urządzeń.
- Weryfikuj wygenerowane treści, zanim przekażesz je dalej.
Dla działu IT i zespołów technicznych
- Wdrażaj lokalne rozwiązania AI (on-premise) tam, gdzie przetwarzane są dane poufne.
- Monitoruj ruch sieciowy pod kątem nieautoryzowanego użycia narzędzi AI.
- Regularnie przeprowadzaj audyt bezpieczeństwa i testy penetracyjne.
Dla zarządu i C-level
- Stwórz politykę AI Governance, która definiuje zasady korzystania z narzędzi AI w firmie.
- Włącz szkolenia z zakresu bezpiecznego korzystania z AI do programu onboardingowego.
- Określ role i odpowiedzialność – kto nadzoruje użycie AI, kto raportuje incydenty.
Etyczne i odpowiedzialne korzystanie z AI w organizacjach
Bezpieczeństwo to nie tylko ochrona danych, ale także odpowiedzialne podejście do wykorzystania AI.
Zwróć uwagę na:
- transparentność – informuj użytkowników, gdy treści są generowane przez AI,
- brak dyskryminacji – szczególnie w HR, analizie danych i rekrutacji,
- poszanowanie praw autorskich – unikaj wykorzystywania treści generowanych przez AI bez weryfikacji źródeł.
Przykłady błędów etycznych:
Firma technologiczna wykorzystała AI do selekcji kandydatów, co doprowadziło do dyskryminacji ze względu na płeć, ponieważ model uczył się na danych historycznych.
W innym przypadku narzędzie AI stworzyło treść marketingową zawierającą nieświadomie skopiowane fragmenty chronione prawem autorskim.
W rezultacie coraz więcej organizacji tworzy kodeks etycznego korzystania z AI, który jest częścią polityki bezpieczeństwa.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy można wprowadzać dane klientów do ChatGPT lub Copilota?
Nie, jeśli nie są anonimizowane. Publiczne modele AI mogą je przechowywać i przetwarzać.
Czy korzystanie z AI jest zgodne z RODO?
Tak, pod warunkiem że organizacja ma podstawy prawne do przetwarzania danych i wdrożone odpowiednie zabezpieczenia.
Jakie są największe błędy pracowników przy korzystaniu z AI?
Wprowadzanie poufnych informacji do narzędzi publicznych i brak weryfikacji wyników.
Jak wykryć nieautoryzowane korzystanie z AI w organizacji?
Poprzez monitoring aplikacji i ruchu sieciowego oraz wprowadzenie polityki AI Governance.
Czy da się całkowicie uniknąć ryzyka związanego z AI?
Nie, ale można je znacznie ograniczyć poprzez edukację, szkolenia i audyty bezpieczeństwa.
Podsumowanie
Bezpieczne korzystanie z narzędzi AI wymaga świadomości, polityk i nadzoru. Co więcej, kluczowe jest zrozumienie, że bezpieczeństwo to proces, a nie jednorazowe wdrożenie. Wdrażając proste zasady – nieudostępnianie poufnych danych, stosowanie zatwierdzonych narzędzi i regularne szkolenia – można skutecznie minimalizować ryzyko.
Sztuczna inteligencja nie jest zagrożeniem sama w sobie. Zagrożeniem jest brak wiedzy o tym, jak z niej korzystać.
